Mol Nedir?
Her dil, iletişim sırasında kendisine özgü alfabeler kullandığı gibi bilim de kendisine özgü anlaşılabilir alfabeler kullanmaktadır. Kimyanın anlaşılabilmesi, atomlar hakkında bilgilerin net olarak adlandırılabilmesi için geliştirilen mol kavramı öğrenciler tarafından en zor anlaşılan konular arasında yer almaktadır. Bu yazımız içerisinde Mol Nedir? Nasıl Bulunur? sorularına kısaca cevap vermeye çalışacağız.
Mol kavramının iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için kişilerin öncelikle Bağıl Atom Kütlesi hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Atomlar, göz ile görülemeyecek kadar küçük oldukları için standart kütle birimleri üzerinden kütleleri ölçülememektedir. Atomların kütle birimlerini ölçmek üzere geliştirilen Bağıl Atom Kütlesi, atomlar hakkında bilgi edinmek için oldukça önemli buluşlardan birisi olarak gösterilmekte.
Mol Bulma Formülü
n= m / Ma
Bağıl Atom Kütlesi ölçmek için başlangıç atomu olarak Karbon elementi kabul edilmiş de değeri 12(12,000) olarak kabul edilmiştir. Diğer elementlerin kütlesi karbona göre 1/12 baz alınarak hesaplanmış ve periyodik tablonun oluşumu meydana getirilmiştir. Doğada bulunan bazı atomların nötron sayılarında meydana gelen değişimler yeni atomlar meydana getirmektedir. Meydana gelen yeni atomlar izotop olarak adlandırılmış ve bunların kesinlikle atom kütlelerinin belirlenmesi gerektiğine karar vermişlerdir. Mol kavramı burada devreye girecek olup gözle görülemeyecek kadar küçük olan atom taneciklerinin miktar ve kütlelerini ölçmek adına kullanılmaktadır. 1 atom, molekül ya da iyon 1 mol taneciği olarak adlandırılmaktadır. Bu atomların kütlesi aynı zamanda mol kütlesi olarak da adlandırılmaktadır. Örneğin H atomunun mol kütlesi 1 g/mol iken Oksijenin 16g/mol’dür.
Bir elementin sahip olduğu miktar artırılması durumunda diğer elementlerle olan oranının sabit kaldığı görülmüştür. Bu durum aslında her bir elementin bağıl atom kütlesi oranınca atom miktarı bulundurmasından kaynaklanmaktadır. Bu miktar genel olarak 6,02.1023 olduğu ve Avagadro sayısı olarak da dile getirilmiştir. Mol hesabı yapabilmek için kullanılması gereken temel formüller;
Yukarıdaki resimde mol hesaplamasında kullanılacak formüller dile getirilmiştir. Bir elementin hesaplanan 1 mol atom gram kütlesi onun aynı zamanda normal atom kütlesidir. Örnek olarak hesaplanmış Ca elementi 1 mol/40 gram olduğunu görmekteyiz. Elimizde yeteri oranda bilgi var ise Mol Nedir? Nasıl Bulunur? sorusunun cevabını çok kolay bir şekilde bulabilirsiniz.