Anadolu üzerinde Türkçe şiirin öncüsü olan ve tasavvufu konularında eserler veren önemli bir filezoftur. Divan şiirleri, İslam üzerine ele aldığı şiirler ve tasavvufi şiirler konusunda ön plana çıkarılacak çalışmaları ile oldukça önemli bir insandır. 1238 senesinde doğmuş olan Yunus Emre, 1321 yılında vefat etmiştir. Anadolu’nun Kösedağ savaşı esnasında ülkenin en karışık döneminde dünyaya gelen Yunus Emre, fikri ve edebi kişiliği ile dikkat çeken önemli bir isimdir.
Bir halk rivayetine göre Yunus 3000 şiir söylemiş, daha sonra Molla Kasım adlı bir zâhid bunları şeriata aykırı bularak 1000 tanesini yakmış. Haliyle bu da farklı dokunuşlar ve farklı okunuşlar çıkmış karşısına. Yaşanan yanışlardan sonra, 1000 tanesini suya atmış, kalan 1000 şiiri okurken, “Derviş Yûnus bu sözü eğri büğrü söyleme/Seni sîgaya çeken bir Molla Kasım gelir” beytine rastlayınca pişman olup tövbe etmiş. Bu tabi bir rivayet olarak sunulsa da, oldukça kayda değer bir söz. Yunus Emre’nin şiirleri, hem içeriği hem biçimi hem de dili itibarıyla musiki ile bütünleşecek özellikteydi. Yunus Emre’nin yazmış olduğu şiirler güfte olarak hemen besteleriyle buluştu. Haliyle pek çok beste yapıldı ve bütün besteler için uyumlu bir lezzete sahipti diyebiliriz. Şiirlerinde, genellikle dokunuşlar ve özel manalar yer alıyordu. Bu da ayrı bir lezzet yaratıyor idi. 1321 senesinde Eskişehir’de vefat etmiştir.
Yunus Emre Eserleri
1- Divan:
2-Risaletü’n Nushiyye
Yunus Emre Sözleri
>İyi sözün aslın bilen derdi bu söz nerden gelir
Söz aslını anlamayan sanır bu söz benden gelir
>Gönül kitabından okur, eline kalem almadı.
Bundan dahı virdün bize, ol huriyi çüft ü halâl
>Çok mal haramsız, çok söz yalansız olmaz.
>Bütün âlemi bir şahsiyette toplamak, Cenab-ı Hakka zor gelmez.
>Kasdım budur şehre varam Feryâd u figan koparam.
>Zehirle pişmiş aşı, kim yemeye gelir.
>Ne elif okudum ne cim, varlığındadır kelecim
>Andan dahi geçti arzum, azmüm sana kaçmağ-i çün.
>Mevlâna Hüdâvendigâr bize nazar kılalı
Anun görklü nazarı gönlümüz aynasıdır.
Yunus Emre Şiirleri
Adı Güzel Kendi Güzel Muhammed
Canım kurban olsun senin yoluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
Şefâat eyle bu kemter kuluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Mü’min olanların çoktur cefâsı,
Ahirette olur zevk-u sefâsı,
On sekiz bin âlemin Mustafâ’sı,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Yedi kat gökleri seyrân eyleyen,
Kûrsûn üstünde cevlân eyleyen.
Mi’râcda ümmetin Hak’dan dileyen,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Ol çâriyâr anın gökler yâridir,
Anı seven günahlardan beridir,
On sekiz bin âlemin serveridir,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Aşık Yunus neyler iki cihânı sensiz,
Sen Hak Peygambersin şeksiz, gümânsız
Sana uymayanlar gider imânsız,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed.
Bir Kez Gönül Yıktın İse
Bir kez gönül yıktın ise
Bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet dahi
Elin yüzün yumaz değil
Bir gönülü yaptın ise
Er eteğin tuttun ise
Bir kez hayır ettin ise
Binde bir ise az değil
Yol odur ki doğru vara
Göz odur ki Hak’kı göre
Er odur alçakta dura
Yüceden bakan göz değil
Erden sana nazar ola
İçin dışın pür nur ola
Beli kurtulmuştan ola
Şol kişi kim gammaz değil
Yunus bu sözleri çatar
Sanki balı yağa katar
Halka matahların satar
Yükü gevherdir tuz değil
Çağırayım Mevlam Seni
Dağlar ile taşlar ile
Çağırayım Mevlâm seni
Seherlerde kuşlar ile
Çağırayım Mevlâm seni
Sular dibinde mâhiyle
Sahralarda âhû ile
Abdal olup yâhû ile
Çağırayım Mevlâm seni
Gök yüzünde İsâ ile
Tûr dağında Mûsâ ile
Elimdeki asâ ile
Çağırayım Mevlâm seni
Derdi öküş Eyyûb ile
Gözü yaşlı Ya’kûb ile
Ol Muhammed mahbûb ile
Çağırayım Mevlâm seni
Bilmişim dünya halini
Terk ettim kıyl ü kâlini
Baş açık ayak yalını
Çağırayım Mevlâm seni
Yûnus okur diller ile
Ol kumru bülbüller ile
Hakkı seven kullar ile
Çağırayım Mevlâm seni
Evvel Benem, Ahir Benem
Evvel benem, ahir benem
Canlara can olan benem
Azıp yolda kalmışlara
Hızır meded eren benem
Bir karara tuttum karar
Sırrıma benim kim erer
Gözsüz beni nerde görür
Gönülde gizlenen benem
Kün deminde nazar eden
Bir nazarda dünya düzen
Kudretinden han döşeyen
Aş nöbetin vuran benem
Düz döşedim bu yerleri
Baskı kodum bu dağları
Sayvan gerdim bu gökleri
Göğü tutup duran benem
Dahi acep aşıklara
ikrar-u din, iman oldum
Halkın gönlünde küfr ile
İslam ile iman benem
Halk içinde dirlik düzen
Dört kitabın doğru yazan
Ak üstüne kara dizen
O yazılan Kur’an benem
Dost ile birliğe yeten
Buyruğu ne ise tutan
Mülk bezeyip dünya düzen
O bahçevan heman benem
Diller damaklar şaşıran
Aşk kazanını taşıran
Hamza’yı kaftan aşıran
O ağulu yılan benem
YUNUS değil bunu diyen
Kendiliğidir söyleyen
Kafirdürür inanmayan
Evvel ahir heman benem