Kumpas Nedir? Kumpas Ne Demek? Kumpas Kullanımı

Mühendislikte oldukça önemli bir yeri olan kumpas, kendi içinde farklı türleri olan bir alettir. Kullanım alanı da çok geniştir ve kullanımı, ciddi bir kolaylık sağlar. Yazımızın devamında kumpas nedir, nasıl kullanılır, kumpas neyi ölçer ve çeşitleri nelerdir sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.

Kumpas Nedir?

kumpas nedirPin

Kumpas; nesnelerin derinlik, yükseklik, dış çap ve iç çap gibi farklı noktalarındaki uzunlukları 0,01 mm hassasiyetle ölçen bir mekanik ölçüm aletidir. Kullanım alanına bağlı olarak farklı boyut ve şekillerde olabilir. Genellikle paslanmaz çelikten üretilen bu aletler, cetvel ve sürgü (verniyer) bölümden meydana gelir.

Her ne kadar kumpasların kendi içinde farklı çeşitleri olsa da, bunların genel özelliklerinin benzer olduğu söylenebilir. Elinize aldığınız bir kumpasın alt kısımdaki bölümler mm, üst kısım ise inç birimine göre ayarlanmıştır.

Kumpas Ne Demek?

kumpas ne demekPin

Kumpas terimine ilişkin genel bilgiler yukarıda yer almaktadır. Bunların haricinde kumpas; deniz haritaları üzerindeki uzunluğu ölçen pergel, dizgicilerin harfleri satır durumuna getirmek için kullandıkları demir yuva anlamlarına da gelmektedir. Kumpas ne demek şeklindeki soruya verilecek diğer yanıtlar bunlardır.

Kumpas, günümüz mühendisliğinde halen kullanılan bir alettir. Yapılan araştırmalar, bu mekanik ölçü aletinin ilk defa milattan önce 6. yüzyılda kullanıldığını işaret eder. Tahtadan yapılmış ve hareketli çeneye sahip olan bu aleti, ilk defa Romalıların kullandığı tahmin edilmektedir. Buna karşın ilk modern kumpas, 1851 yılında Joseph R. Brown tarafından geliştirilmiştir.

Kumpas Kullanımı

kumpas kullanımıPin

Kumpas nedir sorusuna cevap verdikten sonra kumpas kullanımı hakkında bilgi verelim. Öncelikle kumpasların gelişmiş cetveller olduğunu düşünmemiz lazım. Kullanımı son derece kolaydır. Bu noktada kumpas neyi ölçer sorusu aklınıza gelebilir. Yukarıda da ifade edildiği gibi bir nesnenin bütün uzunluklarını büyük bir hassasiyet ile ölçebilir. Kumpas ile ölçüm yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar:

  • Ölçülecek nesneye uygun bir kumpas seçilmelidir.
  • Ölçüm yapılacak yüzeyler temiz olmalıdır.
  • Ölçüm yaparken kumpasa dik açıdan bakılmalıdır.
  • Hareketli parçaların ölçümü için uygun olmadığı unutulmamalıdır.

Yukarıdaki bilgilerden sonra rahatlıkla ölçüm yapabilirsiniz. Kumpasa çok fazla baskı uygulamamanız gerekir. Ayrıca buradaki ölçümlerin son derece hassas olduğunu ve ciddi bir özen gerektirdiğini asla unutmayın. Kumpas ne ölçer sorusu aslında tam olarak bu noktada anlamlı olur. Bu özel mekanik ölçü aleti ile mühendislik ve benzer hassasiyet alanlarda ölçüm yapılmalıdır.

Kumpas Nasıl Okunur?

kumpas nasıl okunurPin

Kumpas okuma, bu özel ölçüm aletini kullanmak kadar önemli bir işlemdir. Standart cetvel okumalarına benzese de, ciddi farklılıkları olduğu unutulmamalıdır. Ölçüm yaparken, ölçülecek alan aletin sabit kısmı ile hareketli kısmı arasına alınır. Bu işlemden sonra kumpas okuma şu şekilde yapılır:

  • İlk olarak hareketli kısımda yer alan 0 (sıfır) değerinin nereye geldiğine bakılır. (Bu işlem, standart bir cetvel okuma gibi düşünülebilir)
  • 0 (sıfır) değerinin geldiği nokta, mm cinsinden yazılır ve sayının sonuna bir virgül atılır.
  • Daha sonra ise sabit kısımdaki çizgiler ile hareketli kısımdaki çizgilerin nerede tam olarak üst üste geldiği bulunur. (Buradaki değer alt kısımdan alınır)
  • Çizgilerin üst üste geldiği yer, virgülden sonraki kısma yazılır ve işlem tamamlanır.

Kumpas Çeşitleri Nelerdir?

kumpas çeşitleri nelerdirPin

Kumpas nedir konusundaki bir sonraki bölüm, kumpas çeşitleri nelerdir sorusunun cevabıdır. Kumpas çeşitleri ve bunlara ilişkin bilgiler şu şekildedir:

Bölüntülü Kumpas

Paslanmaz çelikten üretilen geleneksel kumpaslardır.

Derinlik Kumpası

Derinlik ölçmek için geliştirilmiştir. Bunlarda verniyer bölümü hareketsiz, normal bölüm ise hareketlidir.

Dijital Kumpas

Geleneksel kumpasların dijital halleridir. Yapılan ölçümler direkt olarak dijital ekrana yansır.

Saatli Kumpas

Dijital kumpasların analog halleri olarak ifade edilebilir. Ölçümler, saat üzerinden okunur.

Bunların haricinde de farklı kumpas çeşitleri vardır.

 

Yorum yapın

5