Ortaokul ve lise zamanlarında fabl örnekleri hakkında birçok konu muhakkak işlenmiştir. Genellikle ortaöğretim düzeyindeki derslerde görülen fabl örnekleri, insanı güldüren ancak bir o kadar da düşündüren konulardır. Hayatın içinde insanın başına birçok sıkıntı gelebiliyor. Maddi manevi sorunların dışında arkadaş çevresi ile de sorunlar yaşanabiliyor. Fabl aslında bakıldığında, insanın söyleyemediği şeyleri ince bir mesaj ile hayvanlara söyletmesidir. Yani kısaca fabl, hayvanları konuşturma biçimidir diyebiliriz. Ancak fabl örneklerinden de görebileceğiniz üzere bunun birçok detayı bulunmaktadır. Fabl, dışarıdan bakıldığı gibi sadece hayvanları konuşturmak değildir.
Fabl Nedir?
Fabl örneklerine geçmeden önce ilk olarak fabl nedir buna bakmak gerekiyor. Birçok insan dışarıdan baktığında sadece komedi olması için hayvanları konuşturmak diyebiliyor. Aslında bu tanım hem doğru hem yanlıştır.
- Evet, doğru; çünkü fabl hayvanları konuşturmaya verilen isimdir.
- Hayır, yanlış; çünkü fabl insanları sadece güldürmez. Güldürürken düşündürür. Sonunda ders verir.
Genel bir tanım ile fablı tanıtmak gerekir ise insana ait bir özelliğin, insan dışı bir varlığa verilmesidir. İşte fabl da tam olarak budur. Konuşma, işitme, düşünme gibi özellikleri fablın kahramanları olan köpeklere verirler. Bu sayede hikâyede geçen kahraman köpeklerimiz konuşur, işitir ve düşünür. İnsanların dikkatini çeker; güldürür, gülerken de düşündürür.
Fablın Amacı Nedir?
Yukarıda fabl nedir bunu görmüş oldunuz. Fabl gülerken düşündürür demiştik. Fablın amacı aslında tam da budur: Gülerken düşündürmek. Fabl, insana ait özelliklerin insan dışı varlıklara verilmesi ile oluşturulan hikâyelerdi. Ancak buraya dikkat ederseniz, insan ait özelliklerin verilmesidir. Yani konuşma, işitme, düşünme gibi. Bu özellikler de köpeklere verildiğinde haliyle ortaya komik bir tablo çıkmaktadır. Ancak fablın burada güldürmesinin bir amacı vardır: Dikkat çekmek.
Fabl ne kadar dikkat çeker ise bir o kadar okunur. Ne kadar okunur ise o kadar mesaj vermiş olur. Fablın amacı köpeklerin konuştuğunu, kedilerin düşündüğünü göstererek insanları güldürmek ve bu sayede sonuçta bir mesaj vermektir. Fablın amacı metnin sonunda insanların ders çıkarmasını sağlamaktır.
Fabl Örnekleri
Genel olarak fabl hakkında gereken tüm detayları öğrendiğinize göre fabl örnekleri konusuna geçebiliriz. Fabl örnekleri hakkında özellikle şunlara dikkat etmelisiniz. Hayvanlar muhakkak konuşmaktadır. Konuşmalarında sürekli insanlara, doğaya bir mesaj vermektedir. Yani siz okuyucu olarak fabl örneklerinin sonunda, hikâyeden bir ders çıkarmalısınız.
Karga ile Tilki – Kısa Fabl Örneği
Bir dala konmuştu karga cenapları;
Ağzında bir parça peynir vardı. Sayın Tilki kokuyu almış olmalı;
Ona nağme yapmaya başladı: “Oooo! Karga cenapları, merhaba! Ne kadar güzelsiniz; ne kadar şirinsiniz!
Gözüm kör olsun yalanım varsa, Tüyleriniz gibiyse sesiniz Sultanı sayılırsınız bütün bu ormanın.” Keyfinden aklı başından gitti Bay Karganın;
Göstermek için güzel sesini Açınca ağzını düşürdü nevalesini. Tilki kapıp onu dedi ki: “Efendiciğim,
Size küçük bir ders vereceğim; Alıklar olmasa iş kalmaz açıkgözlere; Böyle bir ders de değer sanırım bir peynire.” Karga şaşkın, mahcup, biraz da geç ama Yemin etti gayri faka basmayacağına.
Uzun Fabl Örnekleri
Bazı fabl örnekleri, diğerlerine göre oldukça uzun olmaktadır. Genellikle uzun fabl örneklerinde kahraman hayvanların sayısı, kısa fabl örneklerine daha fazladır. Bu yüzden hikâye uzundur ve verilen mesaj manidardır.
Leyleğin Aklı
Güvercinin biri yüksek bir hurma ağacına yuva yapmıştı. Orada yumurtluyor, yavrularını orada besliyordu. Güvercinin böyle yüksek bir ağaçta yavru beslemesi çok zor oluyordu.
Hayvancağız yavrular yavrulamaz bir tilki geliyor, güvercini korkutuyordu:
-Ya yavrularını aşağı at ya da ağaca tırmanıp hepsini yok edeceğim, diyordu.
Güvercin korkudan tir tir titriyor, yavrularını aşağı atıyordu. Tilki de afiyetle onları yiyordu.
Güvercin yine yumurtlamış, korku içinde yuvasında büzülüp kalmıştı. O sırada bir leylek gelerek güvercine selam verdi, hatırını sordu. Üzüntülü olduğunu görünce, bunun sebebini sordu. Güvercin olanları aynen anlattı. Bunun üzerine leylek:
-Bak sana bir akıl öğreteyim. Tilki yine gelirse dersin ki, ben artık sana yavrularımı atmayacağım. Çıkabilirsen çık al. Beni ele geçiremezsin. Ben uçar kurtulurum, ancak yavrularımı alabilirsin.
Bu sözleri söyledikten sonra leylek uçup gitti. Bir su kıyısına kondu. Tilki yeniden hurma ağacının altına geldi. Bağırıp çağırdı. Güvercinden yavrularını istemeye kalkıştı. Güvercin leyleğin kendisine söylediği sözleri tilkiye söyledi… Tilki:
-İyi ama dedi, bu aklı sana kim öğretti?
Güvercin:
-Kim olacak, leylek.
-Ben ona şimdi kim olduğumu göstereyim de anlasın, dedi.
Irmak kıyısına koştu. Leyleği görünce ona yaklaştı.
-Leylek, dedi. Söyle bakayım, rüzgâr sağdan eserse ne yaparsın, soldan eserse ne yaparsın, başını hangi yöne çevirirsin?
Leylek:
-Sağdan eserse başımı sola, soldan eserse sağa çeviririm.
Tilki:
-Ya dört yönden rüzgâr eserse?
Leylek:
-O zaman başımı kanatlarımın arasına alırım.
Tilki:
-Bu işi nasıl yaparsın? İnanmam doğrusu. Böylesini hiç görmedim. Siz kuşlar öteki hayvanlardan daha akıllısınız herhalde…
Leylek, tilkinin bu konuşmasından çok memnun kalmıştı.
-Bak yapayım da, bir kere de sen gör.
Leylek başını kanatlarının arasına aldı. Tilki hemen leyleğin üzerine atıldı. Leyleği boğdu.
Tilki:
-Ey kendinin düşmanı, dedi. Güvercine akıl veriyorsun da, kendin neden akıllı olmuyorsun? Bak düşmanın seni avladı.