Divan edebiyatı, edebiyat tarihimizin en önemli dönemlerinden birisidir. Divan edebiyatının özellikleri, divan edebiyatı şiiri özellikleri, şairleri ve eserleri lisede oldukça sık karşımıza çıkan bir konudur. Özellikle edebiyat dersinin ilk konuları arasında çıkıyor. Özellik olarak ise ağır ve ağdalı dili ile bilinen divan edebiyatı, ilk duyduğunuzda sıkıcı gelebilir kulağa. Ama biraz daha ilgili iseniz, hiç de öyle olmadığını anlayacaksınız.
Divan Edebiyatı Özellikleri
- Nazım birimini beyit olarak söyleyebiliriz.
- İçerikte parça bütünlüğü vardır. Yani anlamlar yine beyit ile tamamlanır.
- Aruz ölçüsü vardır, bu ölçü hakimdir.
- Ya tam ya da zengin uyak kullanılır.
- Soyutluklar edebiyatıdır. Metafor çok kullanılır.
- Kişi ve nesneler, akla ilk geldiği anlamda kullanılmıyor, farklı anlamları simgelemek için kullanılıyor.
- Arapça ve Farsça ile Türkçe dilinin karışımından oluşan bir zenginliğe sahip dili vardır.
- Ağır ve oldukça da ağdalı bir dile bürünmüştür,
- Üslup olarak nasıl anlatıldığı önemlidir. Ne anlattığından çok ne gibi anlatıldığı önem arz eder.
- Arap edebiyatından, İran edebiyatından oldukça fazla etkilenen bir edebiyat çeşididir.
- Şairler, nazım konusuna çok fazla önem vermişler. Haliyle düz yazıyı da ikinci plana atmışlar divan edebiyatı döneminde. Çünkü şiir, pek çok şeyi daha beste yoğunluklu bir dil ile anlatıyor.
- Söz sanatı oldukça fazla kullanılmıştır bu edebiyatta.
- Başlıksız şiirler vardır.
- Aydın zümre edebiyatıdır
- Aşk, ayrılık, din ve tasavvufi gibi konular sıklıkla ele alınır.
Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri
1-Beyit: Kaside, Gazel, Mesnevi, Müstezat, Kıta
2-Dörtlük: Rubai, Tuyuğ, Şarkı, Murabba
3-Terkib-i Bent
4-Terci-i Bent
Divan edebiyatı şiiri özellikleri farklı dönemlerde farklı şairlerden etkilenmiş olup, etkilendikleri ölçüde değişim göstermişlerdir.
Divan Edebiyatı Şairleri
1- Mevlana
2- Hoca Denhani
3- Gülşehri
4- Ahmedi
5- Nesimi
6-Süleyman Çelebi
7- Kadı Burhanettin
8- Aşık Paşa
Divan Edebiyatı Şiiri Özellikleri
Divan edebiyatı şiiri özellikleri arasında yukarıda birçok bilgiyi verdik. Ayrıca bilmeniz gereken bazı bilgiler daha var, bunları bilmeniz divan edebiyatını anlamanız konusunda size oldukça yardımcı olacaktır.
Divan edebiyatında birçok dil kullanılmaktadır. Türkçe, Farsça ve Arapça sentezi bir dil kullanılmakta olup yeni bir değil bir karışımdır. Bu da Osmanlı Türkçesi’dir. Yani Osmanlıca ayrı bir dil değil, Osmanlı Türkçesidir.
Bu yazımızda sizlerle divan edebiyatının özellikleri konusunda önemli bilgileri paylaştık. Bunlar divan edebiyatının genel özellikleri olup mutlaka bilinmesi gereken özelliklerdir.